Door: Jacqueline van de Sande
Gepubliceerd in Ouders.nl
Bij meisjes wordt ADHD nog steeds minder vaak gediagnosticeerd dan bij jongens. Vreemd, als je bedenkt dat het percentage volwassen mannen en vrouwen met ADHD gelijk is! ADHD is voor veel mensen blijkbaar nog steeds: 'Het drukke, opspringende, rondrennende, storende jongetje in de klas.' En daar gaat het mis! ADHD kan er bij meisjes namelijk heel anders uitzien.
Als je ADHD hebt, kan het moeilijk zijn om je aandacht bij je werk te houden. Je laat je gemakkelijk afleiden door geluiden en bewegingen om je heen. Ook kunnen je eigen gedachten je afleiden. Je lijkt dan een beetje dromerig. Je kunt drukker en actiever zijn dan andere meisjes. Je beweegt heel veel, of je praat aan één stuk door. Het kan zijn dat je vaak iets zegt of doet zonder eerst na te denken. Hierdoor kun je in de problemen komen.
Fragment uit: Druk en dan weer dromerig. Doeboek voor meisjes met ADHD van 8-13 jaar Druk en dan weer dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
Hoe kun je ADHD bij je dochter herkennen?
ADHD bij meisjes kan al op de basisschool herkend worden. Deze meisjes laten zowel thuis als op school bepaald gedrag zien en geven specifieke signalen af. Hieronder zie je welke 11 signalen dat kunnen zijn. Herken je meerdere signalen bij jouw dochter en merk je dat zij er zelf last van heeft en/of het haar belemmert in haar ontwikkeling, dan kan het een goed idee zijn om dit verder te laten onderzoeken. De huisarts of het wijkteam kan je dochter verwijzen naar een instantie gespecialiseerd in ADHD bij meisjes.
1. Dromerigheid
Veel meisjes met ADHD hebben moeite om met hun aandacht bij hun werk, uitleg of bij een gesprek te blijven. Ze zien en horen alles om hen heen en hebben moeite om voor hen onbelangrijke prikkels te negeren. Door hun grote fantasie en omdat zij goed kunnen associëren, raken zij gemakkelijk afgeleid door hun eigen gedachten, waarin zij diep kunnen wegdromen.
2. Doen alsof ze opletten
Veel meisjes lijken aandachtig en staren je aan, zodat het lijkt alsof ze luisteren en opletten. In werkelijkheid horen ze niets van wat je zegt. Vooral op school doen deze meisjes hun best om niet te laten merken dat ze de uitleg niet gehoord hebben en niet weten wat ze moeten doen. Zij willen niet opvallen en zijn bang voor kritiek.
3. Werken langzaam en maken slordigheidsfouten
Omdat deze meisjes nogal eens (delen van) uitleg missen, weten ze niet wat van hen verwacht wordt en vragen ze (ongemerkt) bij anderen na wat ze moeten doen. Je denkt dat ze rustig zitten te werken, maar ze hebben zelden hun werk op tijd af. Ook zien veel meisjes met ADHD gemakkelijk details over het hoofd en maken zij vaak slordigheidsfouten. Zo kunnen zij zich bijvoorbeeld 'vergissen' in plus- en minsommen.
4. Subtieler druk gedrag
Hyperactief gedrag uit zich bij meisjes vaak minder opvallend en is minder storend. Je ziet deze meisjes veel op hun stoel bewegen, met hun benen wiebelen en friemelen aan kleding, haren en spullen. Zij kunnen niet stoppen met praten en 'bemoeien' zich veel met anderen.
De onrust in mijn lijf maakt het onmogelijk om stil te blijven zitten. Ik draai heen en weer op mijn stoel en wiebel met mijn benen. 'Doe eens rustig, let eens op en zit eens stil', hoor ik voortdurend. 'Maar hoe doe ik dat in hemelsnaam', vraag ik me af.
Fragment uit: Druk en dromerig ADHD bij meisjes, voor ouders en leerkrachten Druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
5. Moeilijk op gang komen
Meisjes met ADHD hebben vaak moeite om te beginnen aan een (grote of onaantrekkelijke) opdracht. Zij kunnen een taak of opdracht moeilijk overzien en weten niet goed hoe ze moeten beginnen.
6. Zonder plan
Veel meisjes met ADHD maken geen planning en beginnen meteen aan een opdracht, zonder eerst te kijken hoe die eruitziet en wanneer het af moet zijn. Ze hebben moeite om geordend en gestructureerd te werken; hun werkwijze is nogal van de hak op de tak. Zij kunnen moeilijk inschatten hoe lang zij met een opdracht bezig zullen zijn, waardoor ze in tijdnood komen.
7. Uitstelgedrag
Een planning maken is lastig, je aan de planning houden nóg lastiger! Meisjes met ADHD doen liever dingen die zij leuk vinden en stellen taken die zij vervelend vinden zoveel mogelijk uit. Nu kun je zeggen dat dit voor de meeste meisjes geldt. Dat klopt, maar het is voor meisjes met ADHD extra lastig om zich te motiveren voor iets saais.
8. Eerst doen, dan denken ...
Veel meisjes met ADHD flappen er van alles uit en doen direct wat in ze opkomt. Zij laten zich hierbij vooral leiden door het prettige gevoel op dat moment en denken niet na over de gevolgen. Hoewel ze bijvoorbeeld weten dat spijbelen negatieve gevolgen heeft, blijven ze in bed liggen omdat het onder de dekens zo lekker warm is.
9. Behoefte aan spanning
Veel hyperactieve meisjes doen graag nieuwe en spannende dingen. Ze halen gevaarlijke capriolen uit, wisselen vaak van hobby, zoeken ruzie, overtreden de regels of doen iets pas op het allerlaatste moment. Zo kunnen zij op social media te veel van zichzelf blootgeven, met alle gevolgen van dien.
10. Heftige en snel wisselende emoties
Meisjes met ADHD ervaren hun emoties heftiger dan andere meisjes, alsof er geen rem op zit. Ook kunnen hun emoties snel wisselen. Het ene moment zijn zij heel blij en het andere moment heel verdrietig.
Ik zou willen dat ik kan stoppen met blij zijn, als ik blij genoeg ben.
Dat ik kan stoppen met boos zijn, als ik boos genoeg ben.
En dat ik kan stoppen met verdrietig zijn, als ik verdrietig genoeg ben.
Fragment uit: Druk en dromerig. ADHD bij meisjes. Voor ouders en leerkrachten Druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
11. Gericht op aanpassing
Meisjes met ADHD doen hun uiterste best om zich te gedragen zoals het 'hoort' en zoals van hen wordt verwacht. Zij willen niet opvallen of anders zijn dan andere meisjes en willen bij de groep horen. Uit angst voor kritiek proberen zij hun onrust te verbergen. Hierdoor ontstaat spanning in hun lijf en kunnen zij buikpijn en hoofdpijn ontwikkelen.
ADHD in de puberteit vaak pas écht een probleem
De overgang naar de middelbare school is voor veel meisjes met ADHD groot en overweldigend. Ze krijgen meer leerstof en langetermijnopdrachten, terwijl de begeleiding en persoonlijke aandacht afnemen en nu vooral wordt uitgegaan van 'eigen verantwoordelijkheid'. Veel meisjes die het op de basisschool nog goed deden, presteren nu onder hun niveau.
Ik begrijp er niets van! Op de basisschool hoorde ik bij de beste leerlingen van mijn klas en nu lukt het niet eens om een voldoende te halen. Ik begin te twijfelen aan mijn kunnen en denk dat ik niet goed kan leren en niet zo slim ben. Mijn cijfers zijn ver onder mijn niveau en er is niemand die aan mij vraagt hoe dat kan.
Fragment uit: Druk en dromerig. ADHD bij meisjes. Voor ouders en leerkrachten Druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
Veel meisjes voelen zich (door hormonale veranderingen) in de puberteit nog onrustiger en drukker dan daarvoor. De chaos in hun hoofd neemt toe en het kost hen meer moeite om zich te concentreren. Het kan nog lastiger voor ze zijn om goed te plannen en vooral om zich aan de planning te houden. Hierdoor raken zij steeds meer het overzicht kwijt.
Emoties kunnen in deze periode nóg heftiger zijn en nóg sneller wisselen dan voorheen, waardoor het nog moeilijker is om ze te beheersen. Dit is voor meisjes zelf en voor ouders/verzorgers vaak moeilijk te begrijpen.
Meisjes met ADHD zijn hartstikke bijzonder!
De signalen die we benoemen zijn vaak zo negatief. Negatief gedrag is namelijk wat het meeste opvalt en waarop diagnoses worden gesteld. Maar ADHD is niet alleen maar ellende. Integendeel, het is belangrijk om ADHD ook én juist van de positieve kant te bekijken!
Kiki is enorm enthousiast en zit boordevol energie! Vaak is ze zó alert dat ze alles hoort en ziet, zelfs de kleinste dingen ontgaan haar niet. Soms is ze dromerig en vergeet ze alles om zich heen. Met haar rijke fantasie komt ze op de meest creatieve ideeën, die ze het liefst meteen uitvoert. Kiki heeft een groot gevoel voor humor en is een kei in het bedenken van grappen! Daar kan ze als geen ander in opgaan en volkomen zorgeloos van genieten. Eerlijk, betrouwbaar en behulpzaam staat ze altijd voor je klaar. Ze is enorm moedig en maakt van alles mee, Kiki heeft namelijk ADHD!
Fragment uit: Nog steeds druk en dromerig. Werkboek voor tienermeiden met ADHD Nog steeds druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
ADHD kan ook heel leuk zijn
Meisjes met ADHD hebben enorm veel kwaliteiten! Het is belangrijk oog te hebben voor de positieve kanten van ADHD en je dochter hiervan bewust te maken. Ik zet alle kwaliteiten voor je op een rijtje.
Meisjes met ADHD ...
- zijn erg alert. Ze horen en zien dingen die anderen ontgaan.
- zijn enorm enthousiast! Ze zijn overal voor in en vinden heel veel leuk.
- hebben enorm veel energie en zijn niet moe te krijgen!
- zijn creatief. Ze zijn een kei in het bedenken van oplossingen en hebben unieke ideeën.
- hebben een hyperfocus. Als ze iets graag doen, kunnen ze hun aandacht hier juist heel goed op richten.
- zijn moedig. Ze zien geen gevaar en durven risico's te nemen.
- zijn spontaan, sociaal en maken gemakkelijk contact.
- zijn eerlijk en hebben een groot gevoel voor rechtvaardigheid.
- voelen emoties van anderen goed aan.
- zijn behulpzaam en komen voor anderen op.
- kunnen zich enorm goed motiveren voor iets dat ze leuk vinden.
- hebben gevoel voor humor en zijn goed in het bedenken van grappen.
- kunnen volkomen zorgeloos en intens genieten!
- hebben een uitzonderlijk talent!
Wil je meer weten over ADHD bij meisjes?
In mijn volgende blog vertel ik wat de 5 grootste valkuilen kunnen zijn voor ouders. ADHD bij meisjes: 5 valkuilen (adhdpraktijkvandesande.nl)
Coaching voor ouders
Heb je een dochter (of zoon) met ADHD of ADD en zit je geregeld met de handen in het haar?
ADHD Praktijk Van de Sande helpt je graag verder! Bekijk het aanbod Coaching voor ouders (adhdpraktijkvandesande.nl)