Door: Jacqueline van de Sande
Gepubliceerd in ouders.nl
Meisjes met ADHD in de puberteit: 8 tips voor een goede band
In het vorige artikel hebben we volop aandacht gehad voor de kwaliteiten en talenten van meisjes met ADHD ADHD bij meisjes: De positieve kanten (adhdpraktijkvandesande.nl) Ondanks deze positieve kanten kan de fase van de puberteit voor veel ouders een lastige zijn. Daarom dit keer een blog over meisjes met ADHD in de puberteit, met tips voor ouders en andere opvoeders.
Ik heb dit weekend helemaal geen ruzie gehad met mijn ouders! Het was ook veel gezelliger dan vorige week, toen we over alles ruzie hadden… Ze klaagden dat ik te vaak uitga en veel te laat thuiskom. En ze vinden het niet goed dat ik alcohol drink. Maar iedereen uit mijn klas drinkt al en de meesten drinken veel meer.”
Fragment uit: Nog steeds druk en dromerig. Werkboek voor tienermeiden met ADHD. Nog steeds druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
Lastige ouders of een moeilijke puber?
In de puberteit vinden grote hormonale veranderingen plaats in het lichaam van je dochter en ook haar brein is volop in ontwikkeling. Je dochter gaat zich bezighouden met haar identiteit en raakt geïnteresseerd in seksualiteit. Ze krijgt de behoefte om zelfstandiger te worden en ze zal zich steeds meer gaan losmaken van jou als ouder. In deze fase zal het contact tussen jullie veranderen. Was je voorheen haar grote voorbeeld, kan ze zich nu enorm tegen jou gaan afzetten en zich misschien zelfs voor je schamen. Je dochter ontwikkelt een eigen mening en ze zal niet nalaten deze te verkondigen. Ze kan de regels ter discussie gaan stellen en jouw advies vaker in de wind slaan. Zoals bij veel meiden met ADHD, kunnen in deze periode de ADHD-symptomen verergeren. Dit lastige proces kan een bron van conflicten zijn.
De wereld van je dochter wordt groter
Je dochter zal meer tijd doorbrengen met vrienden en vaker buitenshuis afspreken. Waar ze voorheen ‘alles’ met je deelde, zal ze dit nu meer met haar vrienden doen. Je hebt nu minder zicht op je dochter; je weet niet altijd meer waar ze is, met wie ze omgaat en waarmee ze zich bezighoudt. Dit vraagt van jou om je dochter stukje bij beetje ‘los te laten’, in een fase die voor je dochter met ADHD één grote ontdekkingsreis is.
Middelengebruik en groepsdruk
De puberteit is dé fase waarin jongeren gaan experimenteren met alcohol en andere middelen. Groepsdruk kan hierbij een rol spelen. Als haar vrienden roken of alcohol drinken, zal je puberdochter geneigd zijn mee te doen. Veel meiden met ADHD hebben de drang op zoek te gaan naar iets nieuws en zoeken spanning door middelen uit te proberen.
Puberteit en ADHD-medicatie
Uit onderzoek blijkt dat veel jongeren met ADHD in de puberteit om verschillende redenen stoppen met hun medicatie. Ze willen bijvoorbeeld nagaan of ze de medicatie nog wel nodig hebben, ze willen ‘zichzelf’ kunnen zijn en zich niet anders voelen dan leeftijdsgenoten, ze willen alcohol kunnen drinken, geen hinder ondervinden bij het behalen van hun rijbewijs, enzovoort.
Een goede band met je dochter
Hoewel het contact met je puberdochter verandert en ze steeds meer eigen keuzes maakt, heeft ze jou nu extra hard nodig. In haar groeiende wereld vol verwachtingen en onzekerheden, ben jij nog altijd de meest vertrouwde persoon. Jij bent degene op wie ze zal terugvallen als het allemaal even tegenzit. In deze fase is een goede band met je dochter van essentieel belang, maar niet vanzelfsprekend. Dit vraagt van jou om je dochter los te laten en tegelijkertijd met haar in verbinding te blijven.
8 tips voor een goede band met je puberdochter
Loslaten én in verbinding blijven, hoe doe je dat? Waar ‘bemoei’ je je wél mee en wat kan je beter niet doen? Hoe blijf je in contact? Hoe verdraag je dat je dochter andere keuzes maakt? Hoe zorg je ervoor dat de band met je dochter goed blijft?
-
Zorg voor persoonlijke aandacht
Hoewel je dochter nu misschien minder thuis is en meer tijd met vrienden doorbrengt, heeft ze juist in deze fase jouw aandacht nodig. Persoonlijke aandacht heeft een positieve invloed op het verloop van ADHD. Laat merken dat je interesse hebt in je dochter door open vragen te stellen.
"Wat ik nodig had
Begrip voor mijn opwinding. Nee, eigenlijk heb ik méér dan alleen begrip nodig. Het zou fijn zijn als ik de ruimte krijg om enthousiast te mogen zijn zodat ik me niet hoef in te houden. Nog leuker zou het zijn als iedereen enthousiast met me meedoet!"
Fragment uit: Druk en dromerig. ADHD bij meisjes. Voor ouders en leerkrachten. Druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
-
Samen actief bezig zijn
Plan regelmatig leuke een-op-een activiteiten met je dochter. Samen actief bezig zijn zorgt voor ontspanning en levert waardevolle momenten op. Houd het bij de activiteit en geniet daar samen van. Stap niet in de valkuil om tussendoor over lastige thema’s te praten. Kies hiervoor een ander moment. -
Wees royaal met complimenten
Een positieve benadering is in de puberteit van cruciaal belang. Het puberbrein van je dochter met ADHD is extra gevoelig voor beloning. Een compliment zal leiden tot herhaling van het positieve gedrag.
- Wees zuinig met kritiek
Juist in deze fase is je dochter erg gevoelig voor kritiek. Heb je toch een kritische noot? Let er dan op dat je een ‘ik-boodschap’ geeft. Richt deze op haar gedrag en niet op haar als persoon. Blijf vriendelijk en kalm. Verwijt niet en spreek vertrouwen uit. Bijvoorbeeld: ‘Ik vind het jammer dat je de tafel niet hebt gedekt, nu komen we in tijdnood. Maar je zult hier vast een goede reden voor hebben. Ik heb er alle vertrouwen in dat het je de volgende keer wel weer lukt.’ - Blijf in gesprek
Het kan zijn dat je dochter andere keuzes maakt (vriendenkeuze, uiterlijk, schoolkeuze) dan jij verwacht of graag zou willen. Misschien baart het gedrag van je dochter je zorgen of stelt ze je enorm teleur. Blijf altijd met je dochter in gesprek! Laat merken dat je luistert, stel (open) vragen en houd elk oordeel achterwege. Op deze manier blijf je in verbinding met je dochter en ervaart ze dat ze altijd bij jou terecht kan. - Geef verantwoordelijkheid
Geef je dochter in kleine stappen verantwoordelijkheid voor taken en voor haar eigen gedrag. Verwacht niet dat het haar in één keer zal lukken om de verantwoordelijkheid te nemen; dit gaat met vallen en opstaan. Leun zelf iets vaker achterover en geef je dochter de ruimte om het op haar eigen manier te doen.
- Heb begrip
Je dochter beweegt zich binnen verschillende leefwerelden, waaronder jullie gezin, de school, de buurt, haar vriendengroep en de digitale wereld. Binnen elke ‘wereld’ wordt ander gedrag van haar verwacht. Als ouder verwacht je bijvoorbeeld ander gedrag dan haar vrienden, en de normen van de straatcultuur wijken weer af met die van de school. Het voortdurend wisselen van context vraagt de nodige aanpassingen in gedrag van je dochter, hetgeen verwarrend voor haar kan zijn en kan leiden tot ‘onverstandige’ keuzes. Veroordeel dergelijke keuzes niet, probeer ze te begrijpen en bespreek met je dochter hoe ze in de toekomst andere keuzes kan maken. - Praat over middelengebruik
Als je vermoedt dat je dochter middelen gebruikt, is het belangrijk om hierover met haar in gesprek te gaan. Probeer te begrijpen wat de reden van haar gebruik is en wat het haar oplevert. Welk effect verwacht ze van het middel? Gebruikt ze bijvoorbeeld wiet om rustiger te worden of om gemakkelijker in slaap te vallen? Drinkt ze alcohol om zich meer ontspannen te voelen tijdens een feestje?
Heb je zorgen over het middelengebruik van je dochter? Spreek deze dan uit naar haar, houd het bij ‘jouw zorgen’ en gebruik de ‘ik-boodschap’. Veroordeel je dochter en haar gedrag niet, blijf vertrouwen uitspreken!
Wil je meer tips?
Lees dan het boek Druk en dromerig. ADHD bij meisjes. Voor ouders en leerkrachten. Druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
Blijf je het omgaan met je dochter* met AD(H)D lastig vinden, dan kan oudercoaching iets voor je zijn. Coaching voor ouders (adhdpraktijkvandesande.nl)
*of je zoon met AD(H)D.